Hoe open is de gemeente en is de gemeente klaar voor de netwerkdemocratie?
Introductie

Hoe beoordeel jij je gemeente? Moet er beter geluisterd worden? Moeten er minder regels komen? Lastig. Want democratie is meer dan stemmen alleen. Het is geen Voice of Holland waar je degene die je niet bevalt wegstemt en verder niets.
De democratie heeft meer kanten. Zo is een belangrijk onderdeel van de democratie het agenderen: het bepalen van de agenda van de gemeente. Dat kan opkomen vanuit burgerinitiatieven, maar ook meer traditionele actiegroepen die aandacht geven aan zaken die wat uit het zicht waren verdwenen. Een tweede onderdeel is het onderhandelen door middel van open debat: de deliberatieve democratie. Een derde onderdeel is de competitieve democratie: het winnen van stemmen, het voice of Holland of Expeditie Robinson-onderdeel van de democratie. Het vierde onderdeel gaat dan om de verantwoording over resultaten. Het gaat dan om het controleren en beoordelen van resultaten, duiden van resultaten en aan de mensen in buurten en wijken uitleggen wat er is gedaan en wat daarvan is gelukt.
Daarnaast is natuurlijk de vraag aan de orde of bepaalde zaken wel in de gemeenteraad moeten terugkomen. Kunnen buurten daar niet beter zelf voor zorgen? Dat is de doe-democratie. En het interessante is dat uit die doe-democratie weer nieuwe elementen komen voor de agendering: initiatieven, maar ook agenderen van voorheen uit beeld gebleven problemen

De test bevat 20 vragen en duurt ongeveer 5 minuten. Je moet alle vragen beantwoorden. (Anders geeft de uitslag NaN aan en moet je alsnog de niet ingevulde vraag beantwoorden.)

1. De gemeente stuurt actief op initiatieven vanuit de gemeenschap en haalt kennis op diverse manieren op, ook via een buurt- of wijkschouw. Initiatieven krijgen alle ruimte en regels worden niet als doel gezien maar als middel

1. 2. 3. 4. 5.
 
1= helemaal niet, 5=geheel van toepassing 
2. De gemeente betrekt steeds de juiste mensen en organisaties en kijkt of iedereen kansen heeft om initiatieven te nemen.
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
3. Ook mensen die minder toegang hebben tot de politiek kunnen gemakkelijk hun problemen agenderen
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
4. De gemeente nodigt actief uit om samen met de gemeente initiatieven te nemen waarbij belangen van meerdere organisaties en mensen een rol spelen
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
5. Bij open debatten over maatregelen is geen sprake van hiërarchische verschillen, iedereen heeft een kans. Verschillen in kennis Worden weggewerkt zodat iedereen kan deelnemen en zijn ideeen naar voren kan brengen.
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
6. De gemeente geeft aandacht aan het organiseren van een (correctief) referendum. Er is een referendumverordening en deze heeft een lage drempel
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
7. De gemeente stuurt actief op betrokkenheid van burgers bij de begroting, door middel van een burgerforum of andere initiatieven om burgers mee te laten beslissen bijvoorbeeld over bezuinigingen
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
8. Bij evaluaties van beleid en gekozen werkwijze van de gemeente worden burgers actief betrokken.
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
9. Burgers krijgen op belangrijke momenten de regie bij de evaluatie door middel van een burgervisitatie of burgerpanel of op een andere manier
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
10. Bij duiding van resultaten nodigt de gemeente burgers met specifieke expertise op dit punt om hun mening aan de gemeenteraad te geven
1. 2. 3. 4. 5.
 

  nog tien vragen, over Doe-democratie en meer


 
11. De gemeente biedt veel ruimte voor bewoners om in hun eigen buurt het groen te beheren
1. 2. 3. 4. 5.
12. De gemeente biedt bewoners de mogelijkheid maatschappelijke taken zelf te organiseren (als men dat beter kan) en daarvoor het beschikbare budget te krijgen (Right to challenge)
1. 2. 3. 4. 5.
 
1= helemaal niet, 5=geheel van toepassing 
13. Door wijk- of dorpsbudgetten kunnen dorpen en buurten zelf beslissen over diverse activiteiten in hun buurt
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
14. De buurten of dorpen beslissen zelf over de budgetten en de gemeente toetst de democratische legitimiteit. Er is geen ambtelijke commissie die vooraf toetst
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
15. De gemeente onderneemt actie om buurten met minder organisatiekracht te steunen en op langere termijn meer organisatiekracht te ontwikkelen
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
16. De gemeente heeft een aselecte groep burgers op een of meerdere thema's zelf laten beslissen als burgerjury, (of G1000) waarna de politiek automatisch de beslissing volgde
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
17. Er een permanente verrijking van ideeën van buiten geweest die de gemeente aantoonbaar stimuleert.
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
18. Er wordt jaarlijks getoetst of de processen van participatie voldoende open zijn voor alle verschillende bevolkingsgroepen en organisaties binnen de gemeente
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
19. De gemeenteraad zoekt steeds of representativiteit van belang is dan wel of expertise of zelfbeschikking de doorslag moet hebben.
1. 2. 3. 4. 5.
 
 
20. De gemeente geeft inzicht wat de bestedingen per buurt precies zijn en kan verschillen per buurt verantwoorden
1. 2. 3. 4. 5.
 
 


De behaalde score geeft het volgende weer:
Score 20 - 45 niet klaar voor de netwerkdemocratie
Score 45 - 70 gemiddeld, in evenwicht
Score 70 - 80 de gemeente weet creatief om te gaan met diverse netwerken
Meer weten?

Score 80 - 100
De gemeente is klaar voor de netwerkdemocratie en is een voorbeeld voor andere gemeenten
 

door Hein Albeda